Odbudowa Warszawy

Rok 1947 zaznaczył się wzmożonym ruchem budowlanym, m.in. jako pierwszy rok, jedynego w Polsce Ludowej do końca zrealizowanego, trzyletniego planu odbudowy. W roku 1948 powołany zostaje przy Ministerstwie Odbudowy Zakład Osiedli Robotniczych, który w stolicy wznosi południowy Muranów (projekt pod kierunkiem Bohdana Lacherta), Grochów, Młynów I i Koło-Wschód (Helena i Szymon Syrkusowie). Osiedla te nawiązywały do wzorów angielskich bliskich idei miasta-ogrodu jako reakcja na dominujące przed wojną kamienice czynszowe z podwórkami-studniami, pozbawione dostępu światła dziennego i zieleni.

Dynamicznie rozwijało się budownictwo administracyjne, czerpiące z osiągnięć lat międzywojennych. Powstaje m.in. Dom Partii (projekt tzw. "tygrysów" – architektów W. Kłyszewskiego, J. Mokrzyńskiego i E. Wierzbickiego). Przy placu Trzech Krzyży rozpoczęto budowę gmachu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (S. Bieńkuński, S. Rychłowski), stanowiącego przykład dobrej, nowoczesnej architektury. Jednocześnie, na zapleczu PKPG, była realizowana koncepcja dzielnicy ministerstw rozciągającej się w okolicach ul. Kruczej, gdzie usytuowano biurowe gmachy utrzymane w tonie monumentalnego, ciężkiego konstruktywizmu. Nie brak jednak i nowoczesnych poszukiwań twórczych, kontynuacji przedwojennej awangardy, których wyrazem stał się Centralny Dom Towarowy (dziś "Smyk"), zatwierdzony po długich namysłach do realizacji tuż przed ofensywą socrealizmu (projekt Zbigniewa Ihnatowicza i Jerzego Romańskiego). Formę pośrednią, stanowiącą kompromis między nurtem zachowawczym a nowoczesnością, reprezentowały – gmach Głównego Urzędu Statystycznego projektu Romualda Gutta, zespół Ministerstwa Komunikacji Bohdana Pniewskiego i jego zespół gmachów Sejmu, z zastosowaniem elementów stylizacji. Równolegle powstawały obiekty wynikające z tendencji "zabytkotwórczej" jak osiedle Mariensztat ukończone wraz z Trasą W-Z w 1949 roku i mniej lub bardziej wierne rekonstrukcje budynków zabytkowych.