Pradzieje

Liczne, rozproszone znaleziska archeologiczne z okresu rzymskiego wskazują na to, iż obszar zajmowany przez dzisiejsze miasto stanowił strefę zainteresowania przebywających tu okresowo grup ludności. Pozostały po nich nie tylko ślady osad, ale także miejsc pochówku, jak np. cmentarzysko w Wilanowie.

Wielkie przemiany, jakie wstrząsnęły obszarem naszych ziem na przełomie starożytności i średniowiecza pozostawiły widoczne ślady także na terenie Warszawy. Upadły bezpowrotnie wielkie ośrodki hutnictwa żelaznego na zachód od naszego miasta. Poprzedni mieszkańcy obszaru Warszawy przemieścili się gdzie indziej – nie można wykluczyć, że wywędrowali na zachód Europy – na fali wielkich wędrówek ludów. […]

Przełom wieku XIII i XIV (dokładna data nie jest znana) to czasy lokacji miasta na prawach chełmińskich i może być uznany za zamknięcie pradziejowego i wczesnodziejowego etapu dziejów Warszawy. Gdy w roku 1321 wzmiankowany jest po raz pierwszy kasztelan warszawski, miasto stanowiło już ustabilizowany twór urbanistyczny na terenie dzisiejszego Starego Miasta.