Dyskusyjny klub filmowy Dekaefka (Kinoteka, Plac Defilad 1) zaprasza dziś o godzinie 20.00 na projekcje filmu "Tarnation" - zwycięzcy festiwalu w Cieszynie.

reżyseria: Jonathan Caouette
scenariusz: Jonathan Caouette
obsada: Renee Leblanc, Jonathan Caouette
gatunek: dokumentalny
kraj: USA
czas trwania: 88 min
rok produkcji: 2004

Opis filmu

Zdjęcia z rodzinnego archiwum, filmy kręcone kamerami 8 mm i VHS, wiadomości nagrane na automatycznej sekretarce - ten surowy materiał, zgromadzony w przeciągu trzech dekad życia Jonathana Caouette, stał się podstawą autobiograficznego filmu dokumentalnego. Młody reżyser, aktor i pisarz tworzył swoje dzieło pod opieką Johna Camerona Mitchella (niezależnego aktora, reżysera i producenta) oraz Gusa Van Santa.

Tarnation jest dla 33-letniego dziś reżysera analizą własnego życia i próbą zmierzenia się z historią swojej rodziny - przede wszystkim z chorobą psychiczną matki oraz z tym, jak owa choroba wpływa na niego samego. Caouette opowiada o swoim dzieciństwie spędzonym w piekle rodzin zastępczych oraz pod opieką dziadków. Bez skrępowania mówi o problemach z narkotykami i o budzącym się w nim homoseksualizmie. Oglądamy pierwsze występy przed kamerą wideo, amatorskie filmy gore, nagrane rozmowy z dziadkami. Pojawiają się zdjęcia wyszperane w rodzinnych zbiorach, fragmenty filmów i programów telewizyjnych, a także jego własnych, eksperymentalnych produkcji. Całość zebranego materiału ułożona jest chronologicznie: od dzieciństwa w Houston po czas teraźniejszy w Nowym Yorku. Komentarz został przez autora wyrażony jedynie w pojawiających się na ekranie napisach, a muzycznym tłem są piosenki towarzyszące mu w ciągu całego życia. Powstała w ten sposób swoista biografia, która ma charakter autoterapii - reżyser nabiera dystansu do całej historii poprzez mówienie o sobie w trzeciej osobie.

Przyglądając się Jonathanowi Caouette i jego matce Renee trudno pozostać obojętnym. Bezpośredni sposób prezentacji bohaterów poraża szczerością i ociera się o skrajny ekshibicjonizm. Film jest rodzajem niesamowitego albumu rodzinnego, wykopanego z najgłębszych zakamarków ludzkiej pamięci. Autor otwiera na oścież drzwi swojego domu, nie kryjąc przed widzami niczego. Materiał na z pozoru banalną historię o amerykańskiej rodzinie urasta do uniwersalnej przypowieści o nierozerwalnych więzach rodzinnych i próbie powrotu do zdrowia. W Tarnation, jak w lustrze, przegląda się również cała kultura popularna Ameryki drugiej połowy dwudziestego wieku. Lęk reżysera przed chorobą psychiczną, przejawiający się w rozchwianej i niepokojącej formie, doskonale współgra z tematyką filmu. Widz po obejrzeniu tych, kotłujących się niczym wir, obrazów próbuje je poskładać, jak fragmenty pasjonującego snu, z którego właśnie się obudził.

Ta kosztująca zaledwie 218 dolarów produkcja, zmontowana na domowym komputerze, najpierw została pokazana na festiwalu w Sundance, następnie wywołała duże emocje w Cannes w 2004 roku (w sekcji "Directors' Fortnight"), gdzie przyjęto ją owacją na stojąco. Tarnation pokazano także między innymi na festiwalach w Tornto, Vancouver, Edynburgu, Los Angeles i Londynie, gdzie Caouette dostał nagrodę The Sutherland Trophy. W 2005 roku film został nagrodzony laurem za najlepszy dokument przez amerykańskie stowarzyszenie National Society of Film Critcs.

dodał/a: Piotr Kotkowski

źródło: Informacja własna