Tłumy przy bramie stoczni, mury pokryte napisami przeciw komunistycznej władzy i ulice pełne uzbrojonych milicjantów - tak wyglądał Gdańsk w sierpniu 1980 r. Burzliwy czas narodzin "Solidarności" utrwalili na zdjęciach zwykli gdańszczanie. Po 25 latach ich fotografie pokazujemy w siedzibie "Gazety Wyborczej". Dziś otwarcie wystawy.

Na jednym ze zdjęć widać otoczony morzem ludzi parkan Stoczni Gdańskiej. Z jednej strony strajkująca załoga, z drugiej - rodziny stoczniowców. Nad głowami powiewa transparent z hasłem: "Proletariusze wszystkich krajów łączcie się". Na innych fotografiach robotnicy wywieszają na ogrodzeniu swoje postulaty, autobusem przyjeżdża do stoczni delegacja rządowa, a przywódca strajku Lech Wałęsa unosi pięść w geście triumfu.

Wystawa powstała dzięki czytelnikom "Gazety Wyborczej". Latem zeszłego roku odpowiedzieli na apel naszej gdańskiej redakcji i przekazali przechowywane w domach pamiątki związane z Sierpniem '80 i pierwszą "S". Odzew był ogromny. Przez ponad dwa miesiące codziennie przynosili torby i pudła wypełnione eksponatami.

Udało się zebrać setki zdjęć, ulotek, podziemnych gazetek, plakatów, znaczków i mnóstwo rozmaitych przedmiotów, jak np. nadajnik podziemnego Radia "Solidarność", którego przez lata nie mogła namierzyć bezpieka, czy katapultę do rozrzucania ulotek. Znana gdańska aktorka Elżbieta Goetel podarowała dyplom uznania przygotowany przez gdyńskich stoczniowców dla artystów występujących w zakładzie podczas strajku.

Czytelnicy przynosili też pamiątki z wydarzeń Grudnia 1970 r., strajków w Radomiu w 1976 r., stanu wojennego oraz wyborów 1989 r. Wartość tych dokumentów jest ogromna. Niezwykle cenne są zwłaszcza fotografie robione najczęściej przez samych ofiarodawców i nigdy wcześniej niepublikowane.

Zebrane pamiątki zostały zarchiwizowane przez fundację Archiwum Filmowe "Drogi do Niepodległości", a graficzka i scenografka Natalia Ostrowska przygotowała z nich wystawę. Archiwalne zdjęcia uzupełniła współczesnymi widokami zdewastowanej stoczni, która była kolebką "Solidarności", a teraz przeradza się w miejsce działań grup artystycznych. W sierpniu i wrześniu wystawę obejrzeli mieszkańcy Trójmiasta. W grudniu najciekawsze eksponaty pokazano w Senacie RP. W przyszłości cały zbiór zostanie przekazany do Muzeum "Solidarności", które ma powstać w pobliżu pomnika Poległych Stoczniowców.

„Żywe miasto - »Solidarność « w pamięci gdańszczan” można oglądać w siedzibie „Gazety Wyborczej” przy ul. Czerskiej 8/10. Uroczyste otwarcie dziś o godz. 18. Ekspozycja potrwa do 17 lutego. Honorowy patronat nad wystawą objął marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz.

Tomasz Urzykowski

dodał/a: Piotr Kotkowski

źródło: gazeta.pl