Od 20 listopada w warszawskiej Galerii "Zachęta", a od marca 2005 w Galerii Trietiakowskiej w Moskwie czynna będzie wystawa WARSZAWA-MOSKWA / MOSKWA-WARSZAWA 1900-2000, której koncepcja nawiązuje do idei wcześniejszych ekspozycji PARYŻ-MOSKWA / MOSKWA-PARYŻ 1900-1930 z 1979 roku, BERLIN-MOSKWA / MOSKWA-BERLIN 1900-1950 z roku 1995 i drugiej części BERLIN-MOSKWA / MOSKWA-BERLIN 1950-2000, prezentowanej do początku 2004 roku w Gropius Bau w Berlinie, a następnie w Państwowym Muzeum Historycznym w Moskwie.

Wystawa jest pierwszą próbą spojrzenia na sztukę XX wieku z obu krajów - bez obciążeń, jakimi nacechowane były wzajemne stosunki do 1989 roku. Szczupłość miejsca nie pozwala na pełną prezentację wielowątkowych polsko-rosyjskich relacji artystycznych tego burzliwego okresu; jest to raczej spojrzenie "z lotu ptaka" ze wskazaniem na obszary nadal mało rozpoznane, a czasem zupełnie nieznane (jak recepcja Wyspiańskiego w Rosji), które powinny w przyszłości stać się przedmiotem specjalistycznych badań.

Układ wystawy, podyktowany z jednej strony rozkładem sal "Zachęty", z drugiej zaś - charakterem obiektów, które udało się pozyskać - koncentruje się wokół wybranych zagadnień, ważnych dla poszczególnych historycznych etapów minionego wieku. Ekspozycję otwiera sala prezentująca symbolizm przełomu stuleci, pokazany na tle typowej "salonowej" twórczości wielkich mistrzów. Następne sale ilustrują chronologicznie występujące po sobie wątki, typowe dla sztuki obu krajów, z uwzględnieniem podobieństw i różnic w podejściu do określonych zagadnień artystycznych, stylowych i politycznych. Znajdują się tu też przykłady twórczości wielu polskich twórców kształconych na terenie Rosji, ze szczególnym uwzględnieniem studentów Akademii Petersburskiej (Ferdynand Ruszczyc, Jan Ciągliński, Konrad Krzyżanowski, Kazimierz Stabrowski, Ludomir Ślendziński i inni), a także tych, którzy okresowo na tym terenie pracowali - jak Bolesław Cybis, Zygmunt Waliszewski, Witkacy, Władysław Strzemiński, Katarzyna Kobro. Zasada narracji chronologicznej jest niekiedy przełamywana budowaniem ekspozycji wokół określonych tematów, takich jak wizerunek człowieka, refleksja wobec II Wojny Światowej, czy sztuka w kręgu idei Kazimierza Malewicza.
Wśród eksponowanych obiektów (w liczbie około 400) znajduje się wiele arcydzieł z rosyjskich i polskich muzeów, a także kolekcji prywatnych. Dla widza polskiego atrakcja będą dzieła Michaiła Wrubla, Kazimierza Malewicza (w tym CZARNY KWADRAT), Wasyla Kandinskiego, wczesnego Marca Chagalla, przedstawicieli rosyjskiego konstruktywizmu czy zupełnie nieznana twórczość rosyjskich dysydentów od końca lat 50. do upadku komunizmu. Wystawę zamyka symboliczne zderzenie dzieł z początku i końca modernizmu - ŚWIĘTO WIOSNY Katarzyny Kozyry umieszczone w kontekście dokumentów ilustrujących pierwsze przedstawienie tego baletu w choreografii Wacława Niżyńskiego z roku 1913, do której nawiązuje wideo artystki.

Galeria "Zachęta",
"WARSZAWA-MOSKWA / MOSKWA-WARSZAWA 1900-2000"
20 listopada 2004 - 30 stycznia 2005

dodał/a: Małgorzata Pawlicka

źródło: Culture.pl